Blender a chłodzenie – czyli jak uratować projekt przed throttlingiem

Blender i chłodzenie idą w parze, gdy renderujesz duże sceny lub symulacje. Zbyt wysoka temperatura może zniszczyć projekt. Pokazujemy, jak dobrać chłodzenie i nie stracić pracy.

Masz świetny komputer, porządną kartę graficzną, szybki dysk, a render nadal trwa wieki? A może viewport działa jak marzenie przez pierwsze 10 minut, a potem Blender zaczyna się dławić? Jeśli to brzmi znajomo, istnieje duża szansa, że właśnie doświadczasz zjawiska znanego jako thermal throttling – czyli momentu, w którym Twój sprzęt celowo się spowalnia, by nie przegrzać się i nie spalić.

To nie błąd. To mechanizm ochronny. Problem w tym, że ratuje on sprzęt… kosztem Twojej pracy.

• Czym jest throttling – i dlaczego Blender go nienawidzi
• Throttling CPU vs GPU – objawy i różnice
• Jak sprawdzić, czy Twój sprzęt throttle’uje?
• Rodzaje chłodzenia – co wybrać?
• Airflow, wentylatory i… pasta
• Undervolting – chłodzenie przez spryt
• Wnioski: Blender, throttling i temperatury pracy

Z tego poradnika dowiesz się:

• co powoduje throttling i jak się objawia,
• jak chłodzenie wpływa na CPU i GPU,
• dlaczego "boxowe" chłodzenie to często za mało,
• i co możesz zrobić, żeby Blender nie robił Ci psikusów pod koniec renderu.

Czym jest throttling – i dlaczego Blender go nienawidzi

Thermal throttling to sytuacja, w której procesor (lub karta graficzna) przekracza bezpieczny próg temperatury – np. 95–100°C – i w odpowiedzi obniża zegary taktowania. Innymi słowy: sprzęt robi krok wstecz, by się ochłodzić, nawet jeśli Ty w tym czasie liczysz kluczowy render dla klienta.

W Blenderze to może oznaczać:

• spadek liczby FPS w viewportcie,
• znaczne wydłużenie czasu renderowania,
• niestabilność sceny i zacięcia.

Najgorsze? Często nie wiesz, że to się dzieje – do czasu, aż coś nie zacznie dramatycznie zwalniać. Albo się przegrzeje. Blender jest naprawdę wymagającym oprogramowaniem, a na grupach dyskusyjnych znajdziesz wiele sytuacji, w których użytkownicy opisują, pod jakim obciążeniem działają ich jednostki, nawet nie podczas renderowania, co pracy z blenderem. Idźmy jednak dalej z tematem.

Throttling CPU vs GPU – objawy i różnice

Chociaż to opis, który bardziej pasuje do poradnika "Czym jest Throttling i jakie są jego rodzaje" warto, abyś jako użytkownik Blendera czyUnreal Engine, dokładnie poznał to zjawisko. Ułatwi Ci to podjęcie decyzji, co dalej robić, np. ze swoim sprzętem. Spójrz:

Throttling CPU: To zjawisko szczególnie istotne przy zadaniach takich jak: symulacje fizyki (dym, ciecz, cząsteczki), baking, kompilowanie shaderów, ładowanie dużych scen oraz oczywiście renderowanie na CPU. Charakterystycznym objawem są skoki temperatur powyżej 90°C i spadek zegarów z np. 4.5 GHz do poziomu 3.0–3.4 GHz. Dla użytkownika objawia się to jako przycinający się viewport, wolniejsze przełączanie okien i ogólny spadek responsywności. Co gorsza – Blender często nie informuje wprost, że coś się dzieje. Trzeba samemu śledzić temperatury i zachowanie sprzętu.

Throttling GPU: Pojawia się najczęściej w Cycles (GPU), Eevee przy wysokich ustawieniach, viewportach z ray tracingiem, oraz w zadaniach z AI – np. ComfyUI, Stable Diffusion. Objawy? Karta przez pierwsze minuty renderuje z pełną mocą, ale potem zegary zaczynają spadać, a temperatura osiąga okolice 85–95°C. Może to skutkować dłuższym czasem renderowania, zacinaniem się viewportu (nawet jeśli wcześniej działał płynnie), a także znacznie głośniejszą pracą wentylatorów. Na laptopach throttling GPU jest szczególnie agresywny – często już po kilku minutach działania GPU traci 30–40% swojej wydajności.

• Warto wiedzieć: nowoczesne karty (np. RTX 4080/4090) mają bardzo wysoki limit mocy – ale wymagają równie skutecznego chłodzenia. Gdy brakuje przestrzeni w obudowie lub powietrze nie ma jak krążyć, nawet topowy układ może się dławić.
• W jednym z testów jaki znaleźliśmy GPU renderowania, różnica między chłodzonym a przegrzanym RTX-em 3070 wynosiła 28% w czasie renderu tej samej sceny – tylko dlatego, że po 6 minutach karta zrzucała zegary z 1.8 GHz do 1.4 GHz.

CPU: najczęściej throttle’uje przy renderach w Cycles CPU lub dużych symulacjach (np. fizyka płynów). Objawia się obniżeniem zegarów z 4.5 GHz do 3.2–3.6 GHz, co wydłuża czas renderu nawet o 40%.

GPU: karta graficzna może throttle’ować przy dużych scenach w Cycles GPU, ComfyUI albo AI stable diffusion. Objawy? Viewport zaczyna klatkować, render trwa znacznie dłużej niż w testach, a wentylator chodzi jak odkurzacz.

Jak sprawdzić, czy Twój sprzęt throttle’uje?

Thermal throttling może dziać się po cichu – bez komunikatu, bez ostrzeżenia. Dlatego warto samodzielnie monitorować stan swojego sprzętu, szczególnie jeśli pracujesz z wymagającymi scenami w Blenderze.

Narzędzia diagnostyczne:

• HWMonitor / HWInfo – darmowe, lekkie programy, które pokazują temperatury, zużycie energii i taktowania CPU/GPU w czasie rzeczywistym. Szukaj kolumny „Thermal Throttling” lub „Max Clock”.
• Intel XTU (Extreme Tuning Utility) – dla posiadaczy procesorów Intela. Pokazuje m.in. „Power Limit Throttling” i „Thermal Throttling”.
• Ryzen Master – dedykowane narzędzie AMD do kontroli i undervoltingu. Pokazuje napięcia, zegary i poziom obciążenia.
• MSI Afterburner + RivaTuner Statistics Server – pozwala stworzyć overlay z temperaturą, taktowaniem i zużyciem GPU na żywo w trakcie pracy z Blenderem. Idealne do testowania viewportu i renderu.
• Blender Benchmark – możesz porównać swój czas renderu z wynikami innych na opendata.blender.org i zobaczyć, czy coś „nie gra”.

Najważniejsze, co sprawdzać:

• Temperatury: CPU powyżej 90–95°C, GPU powyżej 85°C to sygnał ostrzegawczy.
• Zegar: jeśli taktowanie znacznie spada (np. z 4.5 GHz do 3.2 GHz), to oznacza throttling.
• Stabilność viewportu: jeśli z czasem staje się mniej responsywny – to nie wina Blendera, a temperatur.

Co dalej? Zapisz temperatury przed i po 20 minutach pracy w Blenderze. Jeśli różnica w zegarach wynosi więcej niż 10–15%, masz throttling.

Rodzaje chłodzenia – co wybrać?

Jak widzisz nie chodzi tylko o to, żeby sprzęt działał – on ma działać stabilnie przez długie godziny. Renderowanie to nie sprint, to maraton, który bez dobrego chłodzenia może skończyć się przedwcześnie. 

Wiele przypadków throttlingu wynika nie z błędów w konfiguracji, ale także z niedoszacowania chłodzenia. Dobre chłodzenie nie tylko wydłuża żywotność sprzętu – zwiększa też realną wydajność.

• Boxowe (dołączane do CPU): minimum. Wystarczy do pisania tekstów. Do Blendera? Tylko jeśli naprawdę musisz.
• Tower (wieżowe chłodzenie powietrzne): większe radiatory, cichsze i znacznie skuteczniejsze. Przykład: Be Quiet! Pure Rock 2.
• AIO (All-In-One): chłodzenie cieczą, np. 240 mm lub 360 mm. Świetne do Ryzena 9 i renderów długoterminowych. Czasem głośniejsze, ale skuteczniejsze w podtrzymaniu boostu.

Airflow, wentylatory i… pasta

Nawet najlepszy cooler nie zadziała, jeśli powietrze nie ma jak krążyć. Airflow to krwioobieg Twojej stacji roboczej – zaniedbany, sprawi że nawet RTX 4090 zamieni się w piecyk. Zadbaj o:

• przepływ powietrza – zasysanie z przodu/dół, wyrzut z tyłu i góry.
• filtry przeciwkurzowe – czysty komputer = niższe temperatury.
• dobry montaż chłodzenia – nie za dużo pasty, nie za mało. Marka? Arctic MX-4, Thermal Grizzly, Noctua NT-H2.
• obudowę z przestrzenią – minimum mid tower, miejsce na GPU 330–350 mm.

Undervolting – chłodzenie przez spryt

To nie tylko dla overclockerów. Obniżenie napięcia CPU/GPU (np. -0.1V) pozwala zachować pełną wydajność przy niższych temperaturach. Bezpieczne, proste (jeśli robisz to ostrożnie), a efektywne. Szczególnie skuteczne w laptopach!

Wnioski: Blender, throttling i temperatury pracy

Możesz mieć RTX-a 4090 i 128 GB RAM, ale jeśli Twój procesor pracuje w 100°C i co minutę zrzuca zegary, to… Blender nie będzie działał tak, jak powinien.

Zadbaj o chłodzenie, monitoruj temperatury, wymień pastę, wyczyść wentylatory – i bądź spokojny, że render w środku nocy nie zakończy się czarnym ekranem.

Nie jesteś pewien, czy Twój komputer throttle’uje? Chcesz dobrać zestaw z odpowiednim chłodzeniem? Napisz do nas na Gigaserwer.pl – złożymy sprzęt, który nie zawiedzie.